در امان ماندن از آسیبهای آلودگی هوا با مصرف برخی مواد غذایی
تاریخ انتشار: ۱۷ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۵۶۱۷۱۰
مواد آلودهکننده هوا شامل مونوکسید کربن، دیاکسید گوگرد، اکسیدهای نیتروژندار، هیدروکربنهای سوخته نشده، ذرات ریز معلق، برمید سرب، سایر ترکیبات سربی و... هستند.
از جمله گروههای در معرض خطر در آلودگی هوا نیز کودکان، سالمندان، زنان باردار و مبتلایان به بیماریهای قلبی-ریوی هستند. این افراد که به عنوان گروههای حساس شناخته میشوند، بیشتر از افراد دیگر آسیب میبینند و باید امکانات لازم برای حفظ سلامت آنها مهیا شود؛ بنابراین لازم است برای مقابله با آلودگیها و حفظ سلامت اعضای خانواده با برخی از موارد تغذیهای آشنا شویم.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
بنابر اعلام دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، باید توجه کرد که آلایندههای موجود در هوا با حمله به سلولهای بدن عوارض نامطلوبی را برجای میگذارند.
در حالت عادی، سیستم دفاعی بدن سلولها را از کلیه آسیبهای بیرونی محافظت میکند، اما عوامل مخرب محیطی مثل اشعه ماورای بنفش و آلودگیهای محیط باعث میشوند بدن نتواند مبارزه کند. در نتیجه ساختمان و عمل سلولهای بدن توسط مخربهایی نظیر رادیکالهای آزاد تخریب میشود. در مقابل آنتیاکسیدانها مولکولهایی هستند که جلوی عمل رادیکالهای آزاد را گرفته و مانع از تخریب سلولهای حیاتی بدن میشوند.
مصرف بیشتر آنتیاکسیدانها زمینهای را فراهم میکند که بدن به راحتی رادیکالهای آزاد مضر را از بین ببرد. منابع غذایی آنتی اکسیدانی عبارتند: از ویتامینهای E، C، کاروتنوئیدها، سلنیوم و پلی فنولها.
ویتامین E:
عملکرد عمده ویتامین E نقش آنتیاکسیدانی آن است. این ویتامین نسبت به شرایط طبخ مقاومت بیشتری دارند. روغنها غنیترین منبع این ویتامیناند که با پختن از بین نمیروند، اما با سرخ کردن تخریب میشوند. منابع آن روغن سویا، روغن آفتابگردان، جوانه گندم و سایر روغنهای گیاهی است؛ بنابراین سعی شود در طبخ و فرآوری غذاها حتما از انواع روغنهای خوراکی گیاهی استفاده شود. ضمن معرفی روغن ماهی، روغن زیتون و انواع مغزها به عنوان منابع خوب این ویتامین، اما نباید بیش از نیاز مصرف شوند. زیرا در صورت مصرف بیش از حد نیاز با تولید انرژی میتوانند منجر به اضافه وزن یا چاقی شوند.
ویتامین C:
عملکرد ویتامین C دلیل وجود آنتیاکسیدان، افزایش مقاومت به عفونتها و افزایش جذب آهن است. این ویتامین در سبزیها و میوهای تازه موجود است. نسبت به حرارت، نور و محیط قلیایی بسیار حساس است. مهمترین منابع ویتامین C عبارتتد از مرکبات، فلفل سبز، کلم بروکلی، گل کلم، کلم برگ، گوجه فرنگی، سبزیجات برگی شکل سبز مانند سبزی خوردن، اسفناج، کیوی، طالبی، توت فرنگی و سیب زمینی است. بهتر است میوهها و سبزیها برای حفظ ویتامینهای موجود در آنها تا حد امکان به صورت خام و تازه مصرف شوند؛ بنابراین باید در برنامه روزانه حتما از تمامی سبزیها و میوههای فصل مصرف شود و برای کلیه افراد خانواده تاکید بر مصرف سبزی و میوه به شکل تازه در شرایط آلودگی وجود دارد. توصیه میشود روزانه از گروه سبزیها سه تا پنج واحد و گروه میوهها روزانه دو تا چهار واحد استفاده شود. هر واحد میوه برابر است با یک عدد میوه متوسط یا نصف لیوان آب میوه تازه یا یک چهارم میوه خشک. هر واحد سبزی نیز برابر است با یک لیوان سبزی برگی مانند سبزی خوردن یا کاهو یا نصف لیوان سبزی پخته یا خردشده، یا یک عدد گوجه فرنگی یا پیاز متوسط.
بتاکاروتن:
بتاکاروتن یکی از کاروتنوئیدهای مهم و پیشساز ویتامین A است؛ که در بدن تبدیل به ویتامین A میشود. سبزیها و میوههای سبز، زرد و نارنجی مانند هویج، کدو حلوایی، کلم بروکلی، اسفناج، گوجه فرنگی، انواع کلم مثل کلم بروکلی، طالبی، هلو و زردآلو، موز از منابع خوب بتاکاروتن هستند. نقش ویتامین A علاوه بر عملکرد عمده آن بر بینایی و پوست، بر تقویت سیستم ایمنی نیز نقش دارد؛ بنابراین در شرایط آلودگی هوا انواع سبزیها و میوههای رنگی باید در برنامه غذایی خانوار گنجانده شود.
پکتین:
مادهای مفید که سرب را به طور کامل از بدن دفع میکند. منابع غنی آن در سیب وجود دارد. سایر منابع غنی از پکتین عبارتند از مرکبات مانند پرتقال، نارنگی، لیمو و گریپ فروت، توتفرنگی، هویج و غلات سبوسدار. مصرف روزانه میوههای حاوی پکتین برای کاهش خطرات آلودگی هوا مناسب است؛ بنابراین توصیه به مصرف حداقل یک سیب در طول روز است.
سلنیوم:
سلنیوم برای عملکرد آنزیمهایی در بدن که بتواند با شرایط بد محیطی که به سلولهای بدن آسیب میرساند، مقابله کند، ضروری است که این ماده مغذی را میتوان از طریق منابع غذایی آن که شامل ماهی، گوشت قرمز، غلات، حبوبات، تخم مرغ، مرغ و سیر است و با تنظیم یک برنامه غذایی سالم دریافت کرد.
روی:
ریزمغذی روی از مواد موثر در تقویت سیستم ایمنی بدن است. انواع گوشت و غلات به خصوص غلات سبوس دار منابع سرشار از روی هستند. مصرف انواع فراوردههای دریایی، نخود سبز، عدس و جوانه گندم به دلیل این که از منابع خوب ریزمغذی روی هستند، توصیه میشود.
منیزیم:
منیزیم در هوای آلوده موجب کاهش جذب فلزات سنگین مانند کادمیوم شده و دفع سرب را بالا میبرد و از این طریق زمان تماس این ترکیبات زیان بار را در بدن به حداقل میرساند؛ بنابراین مصرف انواع سبزیها با رنگ سبز تیره که از این ماده مغذی غنی هستند، به همه افراد توصیه میشود. منابع غذایی خوب منیزیم عبارتند از انجیر، لیمو، گریپ فروت، ذرت زرد، بادام، گردو، پسته، مغزها، آجیل، سبزیجات برگی شکل مثل کلم، اسفناج، جعفری، کاهو، برگ چغندر، غلات سبوس دار و حبوبات مثل لوبیا ، سویا و ...
ماهی:
مصرف ماهیهای روغنی که سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ هستند میتواند در کاهش تنگی نفس و اثرات زیان بار ترکیبات التهابآور مفید باشد. توصیه میشود که از سرخ کردن ماهی اجتناب کنید و آن را در صورت امکان به شکل بخار پز، آب پز و یا تنوری مصرف کنید. افزودن انواع چاشنیها مانند آب لیمو، آب نارنج و ... به ماهی بخارپز و تنوری یا آبپز موجب بهبود طعم و مزه آن میشود.
شیر و لبنیات:
مصرف روزانه شیر و مواد لبنی به مقدار کافی، عوارض ناشی از آلودگی هوا را بر دستگاه گوارش به دلایلی کاهش میدهد؛ شیر به دلیل دارا بودن فسفر، منیزم و کلسیم، خنثی کننده سموم است. شیر، دفع ادرار و مدفوع و مواد آلاینده را تنظیم میکند. هر وقت میزان باکتریهای مفید بر اثر ورود سرب و مواد آلاینده به بدن کم شود، عمل دفع هم با مشکل مواجه میشود و این مواد در بدن باقی میمانند، شیرهای غنی شده با باکتریهای به نام پروبیوتیک، سطح باکتریهای مفید را در روده انسان تعادل میبخشد.
کلسیم موجود در شیر، منجر به کاهش جذب سرب و همه فلزات سنگین موجود در هوای آلوده میشود. توصیه میشود در شرایط آلودگی هوا از شیر کم چرب استفاده شود. زیرا دریافت اسیدهای چرب اشباع موجود در فراوردههای لبنی پرچرب میتواند در کاهش کارایی سیستم ایمنی دخالت کرده و موجب گسترش بیماریهای ریوی در هوای آلوده شود. همچنین توصیه میشود روزانه حداقل دو لیوان شیر مصرف شود.
توصیههای کلی برای داشتن برنامه غذایی مناسب که زیانهای آلودگی هوا را به حداقل برساند:
- حداقل ۴۰۰ گرم سبزی و میوه تازه در طول روز باید مصرف شود.
- سبزیها را بیشتر به صورت تازه و خام مصرف کنید. زیرا ویتامینهای آن به خصوص ویتامین C بیشتر حفظ میشود.
- روزانه از شیر و مواد لبنی کم چرب مثل ماست و پنیر کم چرب به مقدار کافی مصرف کنید.
- حداقل ۲ بار در هفته ماهی مصرف کنید.
در عین حال تهیه یک بسته غذایی به عنوان میان وعده سالم برای کودکان مهد کودکها، پیش دبستانی و سنین مدرسه شامل یک عدد میوه ترجیحا سیب یا مرکبات، یک پاکت ۲۰۰ سی سی شیر و یک بسته ۵۰ گرمی از انواع مغزها است.
باشگاه خبرنگاران جوان علمی پزشکی کلينيکمنبع: باشگاه خبرنگاران
کلیدواژه: مواد غذایی آلودگی هوا توصیه می شود آلودگی هوا مصرف کنید سبزی ها میوه ها سلول ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۵۶۱۷۱۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
استفاده مکرر از روغن سرخ کردنی روند آسیب مغزی را تسریع می کند
به گزارش خبرنگار مهر به نقل از مدیکال نیوز، مصرف روغنهای سرخ کردنی با فشار اکسیداتیو و التهاب که از عوامل خطر بیماریهای عصبی و سایر بیماریهای مزمن هستند، مرتبط است.
یک مطالعه جدید بر روی موشها نشان میدهد که ارتباط بالقوه ای بین مصرف طولانی مدت روغنهای پخت و پز چندین بار گرم شده و افزایش تخریب عصبی وجود دارد.
به نظر میرسد محور روده-مغز-کبد در حفظ سلامت عصبی بسیار مهم است و مصرف روغنهای چندین بار استفاده شده ممکن است این تعادل را مختل کند.
متخصصان مصرف رژیمهای غذایی غنی از آنتی اکسیدانها و اسیدهای چرب امگا ۳ را توصیه میکنند و در مورد مصرف مکرر غذاهای سرخ شده هشدار میدهند.
مطالعه جدید نشان داد موشهایی که از رژیمهای غذایی با روغنهای آشپزی چندین بار گرم شده تغذیه میشوند، در مقایسه با موشهایی که رژیم غذایی استاندارد مصرف میکنند، به طور قابلتوجهی با سطوح تخریب عصبی روبرو هستند.
این تحقیق نشان میدهد که روغن دوباره گرم شده ممکن است با ایجاد اختلال در محور کبد-روده-مغز که برای حفظ تعادل فیزیولوژیکی بسیار مهم است و با اختلالات عصبی مرتبط است، تخریب عصبی را افزایش دهد.
مطالعات مصرف غذاهای سرخ شده را با مشکلات قلبی متابولیک و برخی سرطانها مرتبط دانسته اند.
تیم مطالعه، موشهای ماده را به پنج گروه رژیم غذایی تقسیم کردند: یک رژیم غذایی معمولی (گروه شاهد)، یک رژیم غذایی معمولی مکمل با روغن کنجد گرم نشده، روغن آفتابگردان گرم نشده، روغن کنجد گرم شده یا روغن آفتابگردان گرم شده روزانه به مدت ۳۰ روز.
در مقایسه با همتایان خود در رژیمهای غذایی مختلف، موشهایی که با رژیمهای غذایی با روغنهای گرم شده مجدد تغذیه شدند، فشار اکسیداتیو و التهاب شدید در بافتهای کبدی را نشان دادند.
علاوه بر این، آسیب رودهای قابل توجهی در این موشها مشاهده شد که منجر به تغییر سطوح اندوتوکسین ها و لیپوپلی ساکاریدها شد که نشان دهنده وجود سموم تولید شده توسط سویه های باکتریایی خاص است.
دکتر «کاتیرسان شانموگام»، محقق ارشد از دانشگاه تامیل نادو هند، توضیح داد: «در نتیجه، ما مشاهده کردیم متابولیسم لیپید کبد به طور قابل توجهی تغییر کرد و انتقال اسید چرب امگا ۳ مهم مغز DHA کاهش یافت. این به نوبه خود منجر به تخریب عصبی شد که در بافت شناسی مغز موشهایی که روغن گرم شده را دوباره گرم کرده بودند مشاهده شد.»
این مطالعه نشان داد که رژیمهای غذایی حاوی روغنهای گرم شده مجدد منجر به افزایش سطوح کلسترول، کلسترول بد LDL، تری گلیسیرید، AST و ALT و نشانگرهای التهابی، در کنار آسیب قابلتوجه به ساختارهای کبد و روده بزرگ میشود که به آسیبهای قلبی متابولیک و اندامها اشاره میکند.
مصرف روغنهای چندبار گرم شده منجر به آسیب مغزی خاص، بهویژه در نواحی حیاتی برای بازسازی میشود، که خطر عصبی مصرف روغن گرمشده را برجسته میکند.
در مقابل، موشهایی که با روغنهای گرم نشده تغذیه میشوند، نشانگرهای بهتری برای سلامت مغز در مقایسه با موشهای گروههای روغن گرم شده نشان دادند.
حرارت دادن روغنها در دمای بالا به طور قابل توجهی ساختار شیمیایی طبیعی آنها را تغییر میدهد و آنتی اکسیدان های مفید آنها را کاهش میدهد و ترکیبات مضری مانند چربیهای ترانس، آکریل آمید و آلدئیدها را تشکیل میدهد.
گرم کردن مجدد روغنها، مخصوصاً برای سرخ کردن عمیق، این فرآیند را تشدید میکند زیرا روغن به طور فزاینده ای ناپایدار میشود و فواید سلامتی را از دست میدهد و با هر بار استفاده سموم بیشتری تولید میکند.
کد خبر 6063215